موتورهای برق در آسانسور ها

موتورهای برق در آسانسور ها

موتورهای برق در آسانسور یکی از اساسی ترین وظایف را ایفا می‌کنند که در ادامه به بررسی وظایف و ساختار تشکیل دهنده هریک می‌پردازیم.

۱.موتور اصلی

موتور اصلی به طور معمول یک موتور سه فاز دو دور آسنکرون  (  القایی  ) قفس سنجابی با سرعت و توان مشخص است.
( حدود ۸۰ درصد موتورهای الکتریکی رایج در صنعت آسانسور از موتورهای سه فاز دو دور آسنکرون قفس سنجابی تشکیل شده اند. )

۲.ساختمان موتور سه فاز

موتور سه فاز ، از موتورهای برق در آسانسور از دو قسمت کلی روتور  ( متحرک  ) و استاتور  ( ثابت ) تشکیل شده که هر دو به شکل استوانه ای هستند.
جنس روتور در این نوع از موتورهای برق از ورقه های فولادی است که با سیم های آلومینیومی یا مسی در بر گرفته شده اند و بدون وجود ورق ها شبیه قفس سنجاب می باشد.

جنس استاتور در این موتور برق آسانسور از ورق های فولادی است و در بسیاری از موارد از یک جنس روتور داخل استاتور و بر روی دو عدد بلبرینگ قرار گرفته و به راحتی می‌تواند بچرخد.
سرعت چرخش روتور هرگز به سرعت میدان در استاتور نمی رسد و همواره کمی از آن عقب تر است .
مثلا اگر سرعت گردش میدان دوار  ۱۵۰۰  دور در دقیقه باشد، سرعت گردش روتور اندکی کمتر مثلا ۱۳۷۵  دور در دقیقه است و به همین دلیل این نوع الکتروموتور را غیر همزمان یا آسنکرون می نامند .

عقب افتادگی سرعت روتور از سرعت گردش میدان در استاتور را لغزش می‌گویند که به درصد بیان می شود و از رابطه زیر به دست می آید :

ضریب لغزش = سرعت میدان دوار استاتور  _ سرعت چرخش موتور

سرعت میدان دوار استاتور

با اتصال برق سه فاز به سیم پیچ های متصل به استاتور،  یک میدان دوارقوی در فضای داخل استاتور به وجود می‌آید و روتور در اثر این میدان ایجاد شده می‌چرخد.
از محور روتور یک میله بیرون آمده است که می توان از آن نیروی لازم برای چرخاندن گیربکس ، پروانه فن یا پمپ را به دست آورد .
عدد به دست آمده معمولا به عنوان یکی از مشخصات مهم یک موتور سه فاز بر روی پلاک آن درج می شود .
این نوع از موتورهای برق در آسانسور به طور معمول توانایی ۱۸۰ استارت بر ساعت و در موارد خاص  ۲۴۰  استارت بر ساعت را دارند. در گیربکس هر چه ضریب تبدیل بالاتر باشد، حرکت نرم تر است ولی به خاطر اصطکاک بیشتر راندمان پایین تر می‌آید .

این مقاله را نیز بخوانید: قطعات آسانسور هیدرولیک

نحوه کارکرد موتور

موتور دو سرعته، دو سیم پیچ مجزا دارد . بعد از اینکه سیم پیچ مربوط به سرعت تند از طرف تابلوی فرمان، برق دار شد؛ موتور در کوتاه ترین زمان ممکن به حداکثر سرعت نامی خود می رسد و پس از طی کردن فاصله بین دو طبقه ، در فاصله معینی از تراز طبقه مقصد ، برق سیم پیچ تند قطع و سیم پیچ دور کند برق دار می شود که پس از رسیدن به تراز دقیق طبقه برق این سیم پیچ هم قطع شده و همزمان با قطع برق ، کابین می‌ایستد.

معایب سیستم موتور دو سرعته از موتورهای برق در آسانسور

فلایویل سبب کاهش ضربه های شدید در هنگام دور اندازی می‌شود، با این حال اما، استارت موتور و توقف آن به وسیله ترمز، آثار مخرب زیر را به دنبال خواهد داشت :
استارت و توقف ناگهانی موتور بر ق در آسانسور علاوه بر ایجاد تکان و ضربه بر روی کابین ، موجب فرسوده شدن سایر قسمتهای مکانیکی آسانسور نیز می شود .

با عبور جدریان استارت موتور از کنتاکتورها  ( که گاهی تا شش برابر جریان نامی آن می‌باشد )  علاوه بر کوتاه شدن عمر مفید آنها ، باعث می‌شود هزینه برق مصرفی و بهره داری نیز افزایش یابد.
با توجه به نیاز موتور سه فاز به جریان بالا در هنگام استارت ، کنتور سه فاز و همچنین امتیاز برق نیز باید متناسب با این نیازها انتخاب شوند که اینها خود باعث هزینه بیشتر می گردند .

یک موتور سه فاز که در صنایع مختلف از آن استفاده می شود ( به طور مثال در صنعت نساجی ) در فواصل زمانی طولانی استارت می خورد، اما یک موتور آسانسور مدام در حال استارت شدن است و در اثر این استارت های پی در پی گرم می‌شود و نیاز به خنک کاری دارد که این عمل توسط فن هایی که روی موتور نصب شده است ، انجام می شود .